De wekelijkse column van Martin Sommer in de opiniebijlage van de Volkskrant heeft dit keer de slavernij tot onderwerp. Aanleiding: het omver halen van racistische standbeelden. Kop boven de column: ‘Verslaafd aan slavernij.’ Onderkop: ‘In het debat over slavernij is overdrijving keukenmeester.’ Helder.

Volgens Sommer wordt alles wat met slavernij te maken heeft erger voorgesteld dan het ooit geweest is. Zijn stelling doet me denken aan de vroegere directeur van het nationaal archief in de Namibische hoofdstad Windhoek die er haar levenswerk van maakte om te bewijzen dat bij de genocide van begin vorige eeuw niet 70.000 maar 50.000 Herero’s werden afgeslacht. Het Vernichtungsbefehl van de Duitse generaal Lothar von Trotta diende dus met meer nuance tegemoet te worden getreden. Opmerkelijk is het oordeel dat Sommer velt over diegenen die pleiten voor ‘schuldigverklaringen, (eisen van) genoegdoening en excuses.’ Die maken zich schuldig aan ‘inquisitiegeschiedenis’, aldus Sommer. Ook in deze kwalificatie lijkt mij de overdrijving keukenmeester.

Snel omgeslagen naar de volgende pagina’s in de bijlage. Ik tref er een mooi interview van Carlijne Vos met de terugtredende directeur van het Afrika Studie Centrum, Ton Dietz. Hij voorspelt dat de stijging van welvaart in Afrika zal leiden tot een exodus uit het continent. Daartegen muren opwerpen vindt Dietz een slecht idee. Hij onderbouwt zijn opvatting met argumenten die afrekenen met een reeks van Haagse axioma’s waarop het vluchtelingenbeleid gebaseerd is. Bijvoorbeeld dat minder armoede de stroom zal afremmen. Meer groei leidt in eerste instantie juist tot meer migratie. In de toekomst wil mogelijk drie procent van de totale bevolking zijn heil elders zoeken. Dat is een verdrievoudiging van het huidige aantal. ‘Dan spreek je over miljoenen Afrikanen die op drift raken’, concludeert Dietz terecht.

De koppenmaker zag in deze uitspraak het vertrekpunt voor wat een bondige onderkop werd: ‘Afrikanen op drift.’ Het is een mooi voorbeeld van simplificatie die de geïnterviewde het standpunt van een van zijn vele opponenten in de mond legt. Alsof er een tsunami van honderden miljoenen Afrikanen op komst is.

De keukenmeester van de Volkskrant bereidt vandaag een wel erg onwelriekende potjiekos.