Category Archives: blog

Johannesburg Lovesong

Image: Mikhael Subotzky. From his book ‘Ponte City’

At the beginning of October 1990, I arrived in Johannesburg for the first time. After months of nagging, the South African embassy had issued me a visa. I had never bridged such a distance flying. I was extremely nervous. Changing flights in Rome, I found myself amongst a herd of Afrikaners singing Sari Mareis. Then the airplane took us back to the old Transvaal. Upon arrival the sign Verbeteringe in Wording – Under Construction – struck me. Next to a display of weapons. A visitor’s guide to How To Recognize a Terrorist?

Continue reading


Podcast | Een reconstructie van het Rivonia Proces

A picture taken from a xerox in the National Archives of South Africa March, 10, 2005 shows the front page of South Africa’s Sunday Express newspaper from June 14, 1964 during the Rivonia trial that resulted in the imprisonment of Nelson Mandela. REUTERS/Radu Sigheti (SOUTH AFRICA) – RTR1LRDG

In juni 1964, nu bijna 55 jaar geleden, werden Nelson Mandela en zijn strijdmakkers Walter Sisulu, Ahmed Kathrada, Elias Motsoaledi, Andrew Mlangeni, Govan Mbeki, Denis Goldberg en Raymond Mhlaba, tijdens het Rivonia proces tot levenslang veroordeeld. Beklaagde Rusty Bernstein werd bij gebrek aan bewijs vrijgesproken.

Continue reading


’t Hooge Nest. Een Prachtig Boek.

Boek cover

Vandaag ‘ t Hooge Nest van Roxane van Iperen uitgelezen. Wat een prachtig, ontroerend en pijnlijk verhaal over de joodse zusjes Brilleslijper die met hun communistische verzetsgroep tot ver in de oorlog tientallen onderduikers verwelkomden. Van Iperen stuitte op het verhaal door een toevalstreffer: samen met haar man kocht ze enkele jaren terug de villa en vond op de zolder de eerste aanwijzingen van het verhaal. Op basis van indrukwekkende research in archieven wereldwijd vertelt Van Iperen deze geschiedenis op zeer indrukwekkende wijze.

Voor vannacht licht Sodoma Het Geheim  van het Vaticaan klaar. Bijna 600 pagina’s hypocrisie opgetekend door Frédéric Martel. Een ander nest. Vol mannen die een voorkeur voor de herenliefde combineren met een al even sterke hang naar homohaat. Gods wegen zijn ondoorgrondelijk.

Ik kan niet wachten.


Poster van het Township Aids Project, Soweto
Poster van het Township Aids Project, Soweto

Vrijdagmiddag bezocht ik Diasporic Self-, de nieuwe expositie bij Framer Framed in Amsterdam. Een onderdeel, samengesteld door Anne Krul, is getiteld Black Queer Lifesigns. De poster hierboven maakt er deel van uit. Zo kom je nog eens iemand tegen: rechtsboven Simon Nkoli, die voor het Township Aids Project werkte en de poster uitbracht. Naast hem zit John. Onder Simon zit Peter, die hem tot zijn dood meehielp te verzorgen. Wat een moedig en vrolijk beeld, zo anders dan de meelijwekkende plaatjes waarmee nogal wat goede doelen hun campagnes kracht bijzetten.


Het Einde | Lucia Raadschelders (1954 – 2018)

Lucia Raadschelders
Lucia Raadschelders

Zelf noemde ze haar rol in de strijd tegen apartheid ‘ondersteunend’, maar Lucia Raadschelders was een cruciale schakel tussen de gevangen zittende Nelson Mandela en de ANC-leiding in ballingschap.

Lees mijn In Memoriam van Lucia Raadschelders in De Groene Amsterdammer hier https://www.groene.nl/artikel/lucia-raadschelders-1954-18-november-2018




Niet eerder Robbeneiland zo dicht genaderd

Robben Island 2018, Swimming Pool
Robben Island 2018, Swimming Pool

Op zaterdag 20 oktober mocht ik bij Nuweland in het Friese Oosterzee-Buren spreken bij de opening van een expositie van Morné Visagie: Die Bloue Wis.

Deze Zuid-Afrikaanse kunstenaar, geboren in 1990, woonde zijn eerste vijf levensjaren op Robbeneiland. Zijn moeder was er eerder bewaker, zijn vader maakte deel uit van het managementteam. Tot 1995 verbleven er op het eiland voor de kust van Kaapstad (politieke) gevangenen.

Continue reading


Ouwe Pik

Pik Botha
Pik Botha

In januari 1995 produceerde ik een item voor Diogenes, het buitenlandprogramma van de VPRO televisie. In een serie over mensen die in historische perioden een rol van betekenis hadden gespeeld, was eerder lord Carrington geportretteerd. Deze Engelse politicus had bemiddeld in het Joegoslavie-conflict. Nu was het de beurt aan Pik Botha, de voormalige minister van buitenlandse zaken van Zuid-Afrika. De eindredacteur belde me in lichte staat van opwinding, zijn knipselmap (die had je toen nog) wekte geen enkele twijfel aan zijn keuze. Ik wierp tegen dat Botha geen rol van betekenis had gespeeld in Zuid-Afrika’s complexe overgang naar democratie. In het land werd hij door velen beschouwd als een opportunist die langs de zijlijn keek in welke richting de wind zou gaan waaien. Om vervolgens mee te zwenken.

Continue reading


06.10.18 | A Tribute to Miss Thandi

Foto: Gon Buurman. Raymond (rechts) met zijn Zuid-Afrikaanse buddy LeRoy
Foto: Gon Buurman. Raymond (rechts) met zijn Zuid-Afrikaanse buddy LeRoy

In een ‘A Tribute to Miss Thandi’ wordt tijdens het 15e Afrovibes
Festival mijn overleden geliefde Raymond Matinyana herdacht door de House of Vineyard. Raymond stierf in 2001, een jaar nadat Afrovibes, dat hij oprichtte, een eerste editie beleefde. Ik ben een blinde in het land van de vogueing, whacking en ballroom, des te meer reden om er a.s. zaterdagavond om 22.00 uur in het Compagnietheater in Amsterdam bij te zijn!

Meer info hier: https://www.afrovibes.nl/…/434-afrovibes-x-house-of-vineyar…

Mijn herinneringen aan Raymond beschreef ik in ‘Puur Goud, andere verhalen uit Zuid-Afrika’. Lees hier: https://www.bartluirink.nl/…/miss-thandi-raymond-matinyana-…

Foto:(c) Gon Buurman. Raymond (rechts) samen met zijn Zuid-Afrikaanse buddy LeRoy,