Ik ben op zoek naar een email adres maar kan het niet vinden. Met mijn laptop verdween eerder dit jaar mijn adressenbestand in Kaapstad. Nee, ik ga niet zeuren over de criminaliteit in Zuid-Afrika. Het ding was drie jaar oud en dus op de grens van de houdbaarheidsdatum en ik was verzekerd. Het ding verdween zonder dat ik daar enige persoonlijke betrokkenheid bij had uit de opslagruimte in het hotel. Alleen is er een stukje uit mijn digitale geheugen geslagen.
De reactionair-van-de-dag in de Volkskrant van hedenochtend heet Antoine Bodar. “Wie vindt dat hij in het verkeerde lichaam zit, moet naar de psychiater”, aldus de priester die het verlangen om je thuis te voelen in je lichaam als een modegril van de hand wijst.
Over de uitlatingen van onze Minister van Buitenlandse Zaken, Stef Blok, kan ik kort zijn: het is haatzaaiende apekool.
Sommige reacties zijn bijna zo zorgwekkend. Han ten Broeke vindt de uitspraken ‘lomp.’ Had Blok zijn discriminerende gedachtenspinsels niet genuanceerder kunnen verwoorden?
Maar van de reactie van GroenLinks, een partij waarmee ik enige verwantschap voel, krijg ik koude rillingen. In een verklaring noemde de partij Blok’s uitspraken ‘on-Nederlands”. In welk nationalistisch discours zijn ze daar beland?
Een tekst van Zihni Ozdil, kamerlid van de partij, gaat nog een flinke stap verder. Hij heeft het over ‘een land dat groot werd door met een open blik de wereld in te trekken en door altijd mensen uit de hele wereld te verwelkomen’.
Van die open blik en gastvrijheid kunnen de vrouwen van Rawagede meepraten. En Poncke Princen, die ons land niet meer in mocht omdat hij in opstand kwam tegen de Hollandse koloniale moordpartijen in Nederlands-Indië. De Khoisan in de Kaap. De moslims in Srebrenica. Duitse Joden op de vlucht voor het nazisme aan de grens geweerd. Mauro. Zoveel schandvlekken dat we tot ver boven onze enkels in een plas staan.
Zeker, er zijn ook andere tradities. Ze bieden nog enig houvast in een treurige tijd. Zihni, je maakt het door deze tradities te nationaliseren alleen maar erger.
Barack Obama will deliver a speech at the upcoming celebration of Nelson Mandela’s 100ste birthday in Johannesburg. This lecture on Tuesday 17 July at 2PM will be livestreamed. Join us for this livestream at the ZAM office in Amsterdam.
More information: https://www.zammagazine.com/engage/events/661-lecture-by-barack-obama-on-the-eve-of-mandela100
Ongeveer een jaar terug werd bij een airbnb in de Amsterdamse Kinkerbuurt een Zuid-Afrikaanse studente van de trap geduwd. Ze maakte deel uit van het team van Zanele Muholi van wier werk de avond ervoor in het Stedelijk Museum een expositie opende. De koude rillingen lopen me nog over de rug als ik de beelden in herinnering roep die van de val werden gemaakt. Een ‘rude awakening’ na die uitbundige opening in het museum die we met vele honderden bijwoonden. Zanele bezong er Amsterdam als haar ‘tweede thuis.’
Het overkomt iedereen wel eens en mij net iets vaker. Opeens klinkt Bette Midler’s Fried Eggs uit mijn iPhone. Dan belt iemand met de vraag waarom ik hem facetimede. Nooit de muziek aangezet, nooit gebeld.
En zo gaat het ook met foto’s. In de periferie van mijn zelfgekozen fotoshoot ziet de camera iets wat mij ontgaat en legt het vast. Ergens overheen gewreven of aangeklikt? Ongetwijfeld. Zelf reken ik deze accidental shoots tot de beste uit mijn oeuvre. Van fotograferen weinig kaas gegeten maar in ongeluk toont zich het vakmanschap.
NRC Handelsblad bevat afgelopen zaterdag een mooie feature over de fotografie van Adam Ferguson van de New York Times. Samen met journaliste Dionne Searcey bezocht hij een aantal van de Chibok meisjes die in 2014 door Boko Haram werden ontvoerd. Geinspireerd door het schilderij van de statige prinses van Adetutu Enmonwu, een meesterwerk dat begin dit jaar in een Londense flat opdook, worden de meisjes geportretteerd.
De ontvoering was aanleiding voor een internationale campagne #bringbackourgirls. Volgens de krant een initiatief van Michelle Obama. Het klopt dat Obama, en tal van andere internationale beroemdheden, zich bij de campagne aansloten maar het initiatief was Made in Nigeria. Een handvol tweets van burgers en overheidsofficials in dat land vormde het startsein. Zoek ik spijkers op laag water? Nee. Te vaak wordt het misverstand gevoed dat oplossingen, interventies en activisme uit het Westen moeten komen wil er iets veranderen op het continent. Dat gebeurt ook nu weer.
Dat de krant schrijft dat fotograaf en journalist met hun feature de meisjes hun waardigheid en kracht teruggaven, maakt het er niet beter op. Die veroverden ze zelf door hun vasthoudendheid en dankzij de landgenoten die hen bevrijdden.
In Marianne Thamm’s ‘De ondraaglijke blankheid van het bestaan’is geen enkel spoor van zelfbeklag te vinden.
Weinig mensen hebben het zo getroffen als de Zuid-Afrikaanse onderzoeksjournalist en schrijfster Marianne Thamm. Haar Duitse vader dient Hitler in de Luftwaffe en blijft de nazi-idealen trouw tot op hoge leeftijd. Haar Portugese moeder groeit op in een communistisch gezin en ontvlucht het Salazar regime. De familie – ouders, Marianne en broer – vestigen zich vervolgens in de jaren zestig in het Zuid-Afrika van de Apartheid, in Pretoria. Tel daarbij de lesbische levenswandel en de latere adoptie van twee zwarte meisjes van Thamm en haar vrouw op en alle ingredienten voor een adembenemende memoire zijn voor handen.
[ Text in English below ]
Graag vraag ik met klem jullie aandacht voor een belangwekkend en urgent initiatief: de oprichting van de groep ‘Friends of Ivan Pillay.’ In de afgelopen weken sloten bijna 750 mensen zich hierbij aan via de gelijknamige Facebook pagina.
Er is alle reden om in actie te komen ter ondersteuning van Ivan, een voormalig vrijheidsstrijder -en in die hoedanigheid een goede bekende van voormalige anti-apartheidsactivisten-, die nu juridisch vervolgd wordt in Zuid-Afrika. Het vertrek van President Zuma is door velen van ons met de grootst mogelijke opluchting verwelkomd. De eerste maatregelen tegen corruptie en machtsmisbruik, getroffen door Zuma’s opvolger,stemmen hoopvol. Maar, zoals blijkt uit de voortgaande vervolging van Ivan is die strijd nog niet gestreden.